Przypadek 51

BRAK ZGODY RODZICÓW NA TRANSFUZJĘ KRWI U DZIECKA

Dziecko, 3 lata, wrodzona wada serca. Konieczna operacja na otwartym sercu, która nie musi być przeprowadzona w trybie pilnym. Odmowa rodziców (świadkowie Jehowy) - nie zgadzają się na niezbędną w tym wypadku transfuzję krwi w czasie operacji.

Powrót do strony głównej

1. Prawo międzynarodowe

   Odmowa rodziców - chociaż motywowana podstawowym prawem do wyznawania wybranej przez siebie religii (art. 18 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka; art. 18 (1) i (4) Paktu Cywilnego; art. 9(1) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) - nie powinna być brana pod uwagę przez lekarza, gdy chodzi o ochronę prawa dziecka do życia, jak również jego prawa do zdrowia, nawet gdyby nie było bezpośredniego zagrożenia dla życia pacjenta.
   Podstawowe prawa rodziców nie mogą niszczyć ani naruszać podstawowych praw osoby trzeciej, to jest dziecka, które nie jest nawet zdolne do pełnego zrozumienia problemu.

2. Etyka

   Światowa Organizacja Zdrowia sprecyzowała prawa chorego w Deklaracji z Lizbony: "lekarz musi zawsze postępować zgodnie z sumieniem i w najwyższym interesie chorego".

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Według moralności katolickiej społeczeństwo ma podstawy prawne do zdecydowanych działań w imię ratowania życia dziecka, nawet wbrew woli rodziców, motywowanej względami religijnymi. Prawo do integralności fizycznej przeważa nad wolnością wyznania, która musi szanować naturę i godność osoby ludzkiej [Sobór Watykański II, Dignitatis Humanae, n. 2, AAS 58 (1966), s. 929-941].
b) Protestancka. Decyzja, opierająca się na wspomnianym wyżej prawie międzynarodowym, wydaje się rozsądna i dopuszczalna.
c) Żydowska. Prawo żydowskie nie oponuje w żaden sposób przeciwko transfuzji krwi w celu ratowania życia pacjenta lub dla poprawienia stanu jego zdrowia. "Dla ratowania życia chorego wszystko jest dozwolone, z wyjątkiem tego, co niesie trzy niewybaczalne grzechy: bałwochwalstwo, rozwiązłość i zabójstwo" (Pesahim, 25a).
d) Muzułmańska. Jeśli chirurg stwierdza konieczność operacji dziecka, którego rodzice są świadkami Jehowy, to ochrona praw dziecka musi stać ponad wszystkimi innymi względami. W omawianym przypadku, jeśli transfuzja krwi jest konieczna, musi być dokonana, nawet wbrew woli rodziców. W islamie to, co góruje ponad wszystkim - to integralność fizyczna i psychiczna jednostki.
e) Buddyjska. Lekarze muszą starać się przekonać rodziców, lecz jeśli nie znajdą zrozumienia z ich strony, dziecko należy leczyć bez ich zgody. W przeciwnym razie będzie to zabójstwo, za które odpowiedzialność spada zarówno na rodziców, jak i na lekarza.

Powrót do strony głównej

Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.

Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl