Przypadek 4
SZTUCZNE ZAPŁODNIENIE W ŻEŃSKIEJ
PARZE HOMOSEKSUALNEJ
Homoseksualna para dwóch pełnoletnich
kobiet. Potrzebne jest sztuczne zapłodnienie przy udziale dawcy.
a) Prawo do tego rodzaju praktyki.
b) Dobrowolna zgoda: walor moralny,
walor prawny.
c) Odpowiedzialność lekarza (jakość
spermy).
d) Anonimowość dawcy.
e) Zrzeczenie się wszelkich praw
przez dawcę.
f) Tajemnica lekarska.
Powrót do strony
głównej
1. Prawo międzynarodowe
a) Zgodnie z punktem IV zalecenia
1046/1986 Rady Europy prokreacja w związku osób tej samej płci jest zabroniona.
Z kolei punkt D preambuły rezolucji 372/88 precyzuje, że "głównymi kryteriami
ograniczania sztucznego zapłodnienia in vivo i in vitro są
nie tylko prawa matki do samodzielnej decyzji, ale także konieczność chronienia
praw i interesów dziecka, wynikających z prawa do życia i nietykalności
fizycznej, psychicznej i egzystencjalnej, z prawa do rodziny, z prawa do
opieki ze strony rodziców i wzrastania w rodzinnej atmosferze oraz z prawa
do własnej niepowtarzalności genetycznej".
b) Skoro Komitet Ministrów
proponuje państwom członkowskim Rady Europy wprowadzenie zakazu "manipulacji
technologią medyczną w niepożądanych celach" przy sztucznym zapłodnieniu
i poczęciu dziecka w związku osób tej samej płci, to nie ma konieczności
rozpatrywania zgody z punktu widzenia prawa.
c) Ewentualne stosowanie
przez analogię punktu 10
(koniec 2. akapitu) rezolucji 372/88
ECE.
d) Ewentualne stosowanie
przez analogię punktu 10
(koniec 3. akapitu) rezolucji 372/88
ECE.
e) Ewentualne stosowanie
przez analogię punktu 10
(koniec 3. akapitu) rezolucji 372/88
ECE.
f) Nie ma żadnej wyraźnej
odpowiedzi. Odpowiedź pozytywna wynika pośrednio z artykułu 10 Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka.
2. Etyka
Problem ten nie był
dotąd rozpatrywany. Deklaracja z Brukseli legalizuje samą metodę, ponieważ
pozwala ona "mieć dzieci parom, które nie mogą ich płodzić".
WHO także zajęła pozytywne
stanowisko w stosunku do problemu zapłodnienia za pomocą medycyny jako
do pozwalającej mieć dzieci parom małżeńskim pozbawionym tej możliwości.
Światowa Organizacja Zdrowia opracowała reguły odnoszące się do takich
praktyk i do "nieużytkowania w celach badawczych zapłodnionych komórek
jajowych, które nie zostały wykorzystane" (Dichiarazione transitoria
sugli aspetti etici della fecondazione in vitro, Bruksela 1985, WHO).
Można jeszcze powiedzieć, że większość banków spermy udostępnia ją tylko
parom małżeńskim, składającym się z osób różnej płci.
3. Moralność religijna
a) Katolicka. Chodzi o sztuczne
zapłodnienie za pomocą nasienia dawcy, nie będącego mężem, a podobna praktyka
jest "absolutnie zabroniona jako amoralna" (Pius XII, AAS 41 (1949), s.
559; Congregazione per la Dottrina della Fede, Donum Vitae, cz. II, n.
2). Ponadto, zdaniem Kościoła katolickiego, samo istnienie "małżeńskiej"
pary homoseksualnej jest całkowicie niemoralne (Congregazione per la Dottrina
della Fede: Dichiarazione Persona Humana, n. 8, 1975; Homosexualitatis
Problerna, AAS 79 (1987), s. 543).
b) Protestancka. Ważne jest
tylko jedno: prawo dziecka do tego, aby miało ojca i matkę.
c) Żydowska. Jakiekolwiek
zapłodnienie nasieniem postronnego dawcy jest przez olbrzymią większość
rabinów absolutnie potępiane. Zakaz ten jest spotęgowany przez fakt, że
chodzi o parę homoseksualną ("Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną,
tak jak się obcuje z kobietą, popełnia obrzydliwość" - Kpł 20,13).
d) Muzułmańska.
Sztuczne zapłodnienie in vitro jest możliwe tylko w wypadku pary złączonej
związkiem małżeńskim. Ponadto istnienie pary homoseksualnej jest absolutnie
amoralne i przez islam zakazane.
e) Buddyjska. Wydaje się,
że w tym przypadku brakuje podstawowej komórki, jaką jest rodzina, co może
stworzyć problemy psychologiczne dla dziecka. W innym kontekście, ale związanym
z tym problemem, Dalaj Lama, który w dzisiejszych czasach jest dla buddystów
najwyższym duchowym autorytetem, twierdzi:
"U dzieci z rodzin
rozbitych z powodu cudzołóstwa lub u tych, które nie znają własnego ojca
i nigdy go nie widziały, rodzą się problemy natury psychologicznej. Nie
mając ojca, dziecko odczuwa brak naturalnego ciepła ojcowskiego i czuje
się ono roztargnione i przygnębione. Brak ojca odciska piętno na całym
jego życiu" (Selected Works of the Dalai Larna II, commentary by the present
Dalai Lama, p. 117).
Powrót do strony
głównej
Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu
z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.
|