Przypadek 37

DZIEWICTWO (PRZYMUSOWE BADANIE)

Rodzice muzułmanie prowadzą córkę na badanie lekarskie w celu upewnienia się o jej dziewictwie. Pacjentka odmawia poddania się badaniu.

Powrót do strony głównej

1. Prawo międzynarodowe

   Artykuł 5 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, art. 7 Paktu Cywilnego i art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, zakazujące nieludzkiego i poniżającego traktowania, nie ustanawiają żadnej "listy" zachowań uważanych za nieludzkie i poniżające.
   Jednakże art. 2 i 3 Porozumienia o zniesieniu dyskryminacji kobiet zobowiązuje państwa, aby zastosowały "wszelkie stosowne środki do zniesienia będących w mocy praw, obyczajów, reguł i praktyk, które uznają dyskryminację w stosunku do kobiet", a także "wszelkie środki mogące wpłynąć na opinię publiczną i nakłonić ją [...] do zniesienia przesądów, praktyk i obyczajów zakładających niższość kobiet".
   Ponadto należy pamiętać o art. 4, 5 i 18 (3) Afrykańskiej Karty Praw Ludzi i Narodów (Banjul Charter on Human and People's Rights), według której "wszyscy ludzie są nietykalni". "Każdy człowiek ma prawo do [...] nietykalności osobistej"; "każdy ma prawo do niezbywalnego szacunku dla swojej godności jako człowieka [...]. Wszystkie formy wyzysku i degradacji człowieka, szczególnie okrutne, nieludzkie i poniżające traktowanie są zabronione"; "Państwo powinno gwarantować zniesienie wszelkich form dyskryminacji kobiet". Zacytowane przepisy pozwalają wnioskować, że podobne zachowanie rodziców powinno być zakazane przez ustawodawców zarówno w krajach zachodnich, jak i w państwach muzułmańskich.

2. Etyka

   Międzynarodowy kodeks etyki lekarskiej (WHO, Londyn 1949) mówi, że lekarz powinien realizować swoją działalność szanując godność ludzką i prawa pacjenta oraz zachowywać w absolutnej tajemnicy to, co wie o swoich pacjentach.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Z punktu widzenia moralności katolickiej żądanie rodziców w tym przypadku jest niedozwolone, ponieważ narusza ono wolność człowieka i nie szanuje jego uczuć. Tylko sąd może wymagać takiego badania, mając na uwadze wspólne dobro lub aby przekonać się, czy zostało popełnione przestępstwo [Sobór Watykański II, Gaudium et Spes, AAS 58 (1966), s. 1025-1120, n. 7].
b) Protestancka. Przede wszystkim należy uszanować godność i wolność dziewczyny.
c) Żydowska. Należy zawsze szanować godność ludzką.
d) Muzułmańska. Rodzice nie mają prawa zmusić dziewczyny do badania sprawdzającego jej dziewictwo. W tym przypadku mamy do czynienia z pogwałceniem godności ludzkiej. Tylko sąd, w wypadku podejrzenia o zgwałcenie, może uciec się do tego rodzaj u badań.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.

Powrót do strony głównej

Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.

Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl