Przypadek 24
OKALECZENIE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
Dziewczynka, 9 lat, północna Afryka.
Rodzice żądają, aby lekarz dokonał cliterodectomii (wycięcia łechtaczki).
Powrót do strony
głównej
1. Prawo międzynarodowe
Lekarz musi odmówić
wykonania zabiegu przez szacunek bądź dla godności i nietykalności fizycznej
dziewczynki, bądź dla jej prawa do ochrony zdrowia (art. 5 Powszechnej
Deklaracji Praw Człowieka; art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
i art. 7 Paktu Cywilnego). Ponieważ chodzi o stałe i nieodwracalne uszkodzenie,
nie można go dokonać na żądanie rodziców.
Takie żądanie rodziców
jest uznawane za dyskryminację w stosunku do kobiety oraz zakazane przez
prawo międzynarodowe (art. 1, 2 i 3 Porozumienia o zniesieniu dyskryminacji
kobiet; art. 2 i 9(1) Konwencji Praw Dziecka; art. 8 (2) i 9 (2) Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka).
2. Etyka
Przypadek ten nie jest
osobno rozpatrywany w międzynarodowych dokumentach dotyczących etyki. Międzynarodowy
kodeks etyczny (WHO, 1949) wymaga od lekarza postępowania, które ma na
względzie jedynie dobro pacjenta oraz szanuje jego zdanie; Przysięga Genewska
(1948) precyzuje, że lekarz musi chronić zdrowie pacjenta niezależnie od
jego religii i rasy.
Deklaracja z Tokio
(1975) zakazuje lekarzowi zadawania cierpienia lub uczestniczenia w okrutnych
i poniżających godność człowieka aktach, niezależnie od wyznania ofiary.
3. Moralność religijna
a) Katolicka.
Moralność katolicka nie zezwala na jakąkolwiek interwencję w celu destrukcji
ciała ludzkiego, okaleczenia lub pozbawienia go zdolności do wykonywania
naturalnych funkcji [Pius Xl, AAS 22 (1930), s. 559 i n.]. Z moralnego
punktu widzenia jest nie do przyjęcia jakiekolwiek okaleczenie nie mające
na celu terapii.
b) Protestancka. Ten przypadek
nie odnosi się do obyczajów protestanckich.
c) Żydowska. Okaleczenie
ciała lub któregoś z organów ciała ludzkiego jest absolutnie zabronione.
Szacunek dla integralności ciała ludzkiego jest bezsprzecznym obowiązkiem.
Omawiany przypadek jest zatem całkowicie zabroniony przez judaizm.
d) Muzułmańska. Obrzezanie
chłopców jest często stosowane wśród żydów i muzułmanów. Praktyka ta ma
na celu zachowanie higieny i wywodzi się z dalekiej przeszłości. Była stosowana
już w starożytnym Egipcie, praktykowali ją Syryjczycy i Fenicjanie. Wśród
Żydów obrzezanie ma charakter symboliczny (poświęcenie Bogu). Muzułmanie
dokonują go w bardzo wczesnym dzieciństwie. Wycięcie łechtaczki jest praktykowane
tylko w niektórych państwach afrykańskich i jest niezależne od wyznawanej
religii. Prorok Mahomet potępił podobne postępowanie mówiąc: "To nie jest
dobre ani dla kobiet, ani dla ich mężów".
e) Buddyjska. Prawo do przyjemności
jest prawem negatywnym, prowadzącym do frustracji i cierpienia, szkodliwym
dla zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka. Nie należy pozwalać na
okaleczanie osób niepełnoletnich, znajdujących się pod czyimkolwiek oddziaływaniem
i nie mających świadomości skutków czynu, a także tych, które nie wyraziły
na to zgody. "Nie może być buddystą ten, kto rani i kaleczy bliźnich" (Dhammapada,
184, Cannon Pali). Gdy podmiot jest muzułmaninem, problem należy rozwiązać
w zgodzie z tradycjami i prawami tej religii.
Powrót do strony
głównej
Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu
z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.
|