Przypadek 19
NADUŻYCIE METOD PSYCHIATRYCZNYCH
Oskarżony, 28 lat, podejrzewany o
organizowanie grupowego rozboju; przesłuchanie niemożliwe z powodu rozstroju
psychicznego oskarżonego.
Współpraca psychiatry: albo udział
w przesłuchaniu, albo przepisanie leków psychotropowych.
Powrót do strony
głównej
1. Prawo międzynarodowe
Rozpatrywany przypadek
jest typowym przykładem niedozwolonego wykorzystania psychiatrii, zabronionego
nie tylko przez wymienione już (w przypadkach 17 i 18) dokumenty, ale także
przez zalecenie nr 83 (2) przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy
(22 lutego 1983 r.) odnośnie do ochrony prawnej osób cierpiących na zaburzenia
psychiczne i podlegających przymusowemu leczeniu (art. S i punkty 29-32
przytoczonych uzasadnień). Patrz także - sentencja Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka w sprawie Winterwerpa (24 października 1979 r.), a przede
wszystkim w sprawie X przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii
(5 listopada 1981 r.).
Co do różnych aspektów
tortur, okrutnych kar i nieludzkiego lub poniżającego ludzką godność traktowania
patrz sentencje Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach: Irlandia
przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii (18 stycznia 1978 r.);
Tyrer przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii (25 kwietnia
1978 r.); Silver i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii
(25 marca 1983 r.); Boyle i Rice przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej
Brytanii (27 kwietnia 1988 r.); Schonenberg i Durmaz przeciwko Szwajcarii
(20 czerwca 1988 r.). Patrz także decyzje Europejskiej Komisji Praw Człowieka
(18 października 1985 r. i 31 grudnia 1985 r.) w sprawach Farrant, Gleaves
i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii oraz Byrne,
McFadden i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii.
Jeżeli chodzi o kary cielesne nakładane
na uczniów w szkołach jako formy poniżającego godność ludzką traktowania,
patrz: rezolucja (87) 9 przyjęta przez Komitet Ministrów Rady Europy (25
czerwca 1987 r.), sentencja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie
Campbell i Cosans przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii (25
lutego 1982 r.) oraz raporty Europejskiej Komisji Praw Człowieka z 23 stycznia
1987 r. i z 16 lipca 1987 r. (sygnatury 9119/80, 9014/81 i 1059/83) - wszystkie
przeciwko Zjednoczonemu Królestwu Wielkiej Brytanii.
2. Etyka
Podstawowym aktem normatywnym
dotyczącym nadużyć w psychiatrii jest dokument przyjęty przez Światowe
Stowarzyszenie Psychiatryczne (Hawaje 1977), który podtrzymuje, że powołanie
lekarza polega na leczeniu ludzi przy szacunku dla ich godności. Lekarz
powinien odrzucać jakikolwiek obcy wpływ na proces leczenia.
3. Moralność religijna
a) Katolicka. Bezpośrednie
lub pośrednie uczestniczenie psychiatry w czynach naruszających integralność
psychofizyczną człowieka, mających na celu wymuszenie przyznania się oskarżonego,
jest moralnie nie do przyjęcia (Pius XII, Discorsi e messaggi radiodiffusi,
t. XX, Rzym 1958, s. 331 i n.).
b) Protestancka. Wywołuje
zaskoczenie fakt, że podobny przypadek jest rozpatrywany w podręczniku
dotyczącym praw człowieka. Artykuł 5 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka
zdecydowanie potępia tortury, a także "okrutne, nieludzkie lub poniżające
ludzką godność traktowanie i karanie".
c) Żydowska. Tortury są zakazane
i w konsekwencji udział w nich lekarzy jest niedopuszczalny.
d) Muzułmańska. W islamie
zabronione jest każde pogwałcenie integralności fizycznej i psychicznej
człowieka, nawet wtedy, gdy chodzi o podejrzanego o popełnienie jakiegokolwiek
przestępstwa.
e) Buddyjska. Zdanie podobne
do zdania innych religii.
Powrót do strony
głównej
Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka"
- książki wydanej w porozumieniu
z Europejskim Sekretariatem ds. Wydawnictw Naukowych (SEPS)
- inicjatorem jej przekładu na język polski - przy współudziale Rady Europy.
Przełożyła Iwona Kaczyńska. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
Opublikowano w Internecie za zgodą wydawcy.
|