STUDENCI MEDYCYNY - PODCHORĄŻOWIE Z UJAZDOWA

Edward Rużyłło

   Zamek Ujazdowski istnieje w Warszawie od 13 wieku. Początkowo był to gród książąt mazowieckich (1262-1526), później był rezydencją królów polskich (1526-1792), a w okresie 1792-1944 jako Szpital Ujazdowski był ściśle związany z losami Ojczyzny. W latach 1922-1939 Zamek ten został związany z Wydziałem Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, gdyż mieszkali w nim podchorążowie - studenci tego Wydziału, studiujący medycynę dla potrzeb Wojska Polskiego. W czasie wspólnych studiów z koleżankami i kolegami Wydziału Lekarskiego UW podchorążowie z Ujazdowa brali żywy udział w życiu tej wspólnoty uniwersyteckiej, zarówno w zajęciach uniwersyteckich, jak też w działalności Koła Medyków.
   W bliskiej współpracy ze studentami medycyny brało udział wielu profesorów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Życzliwość tych profesorów do studentów, ich oddziaływanie wychowawcze w częstych spotkaniach ze studentami medycyny powodowało, że profesorowie ci byli niezmiernie szanowani i serdecznie zapraszani na różnego rodzaju spotkania ze studentami medycyny. W pamięci utrwaliły się na zawsze ich nazwiska oraz ich rady i wskazania deontologiczne. Pozwolę sobie ich wspomnieć, przedstawiając nazwiska tych profesorów w kolejności alfabetycznej: Franciszek Czubalski, Adam Czyżewicz, Wiktor Grzywo-Dąbrowski, Józef Hornowski, Edward Loth, Witold Orłowski, Mieczysław Michałowicz, Ludwik Paszkiewicz, Franciszek Vemulet.
   Równie ważną rolę wychowawczą spełniali dowódcy wojskowi, stymulując patriotyzm, rozwijając poczucie honoru obywatelskiego i żołnierskiego oraz hierarchię wartości moralnych i humanistycznych. Pozwolę sobie również wymienić ich w wojskowej kolejności hierarchicznej: gen. Stefan Hubicki, gen. Jan Kołłątaj-Srzednicki, płk Zygmunt Gilewicz, płk Ksawery Maszadro, płk doc. Michał Rosnowski, płk prof. Witold Zawadowski, kpt. Wilhelm Borkowski, kpt. Michał Bereza, kpt. Jan Hauslinger.
   Wojna 1939-1946 zniszczyła wszystko. Zamek Ujazdowski został po wojnie rozebrany przez władze sowieckie, a następnie odbudowany w 1972 roku w innej strukturze architektonicznej. Zostały zniszczone marmurowe płyty wmurowane w 1927 roku w hallu głównej klatki schodowej zamku na 1 i 2 piętrze. Płyty te miały złotymi zgłoskami wyryte nazwiska lekarzy poległych na polu bitwy lub zmarłych w walce z chorobami zakaźnymi, z następujących wojsk polskich:
  • Legionów Dąbrowskiego i Księstwa Warszawskiego;
  • Powstania Listopadowego;
  • Powstania Styczniowego;
  • Legionów Piłsudskiego.
  •    Oddzielną tablicę poświęcono pamięci generała dr. med. Karola Kaczkowskiego. Aby przywrócić ciągłość historyczną Zamku Ujazdowskiego, absolwenci Szkoły Podchorążych Sanitarnych żyjący w Polsce i w Anglii ufundowali w 1997 roku tablicę pamiątkową upamiętniającą pobyt podchorążych - studentów medycyny w gmachu Zamku Ujazdowskiego.
       Tablica upamiętnia tych, którzy służyli polskim żołnierzom w ochronie ich zdrowia zarówno w czasie wojny, jak i w czasie pokoju. Daje wyraz szacunku dla lekarzy i pielęgniarek, którzy w okresie okupacji hitlerowskiej zapewnili rannym i chorym w Szpitalu Ujazdowskim nie tylko doskonałą pomoc leczniczą, ale kontynuowali podziemną działalność patriotyczną, co spowodowało, że szpital określono nazwą "Republika Ujazdowska".
       Mam nadzieję, że ta skromna tablica pamiątkowa będzie sprzyjała dalszemu odrodzeniu narodowemu, pobudzi młode pokolenia Polaków do stawania się lepszymi, w zgodnej i rozsądnej współpracy wszystkich Polaków na rzecz wspólnego dobra narodowego.

    Edward Rużyłło

    Opracowanie na podstawie tekstu zamieszczonego w biuletynie
    "Z życia Akademii Medycznej w Warszawie" nr 3(82) z 1999 roku.

    Powrót do strony głównej

    Oprac.: lek. Jarosław Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl
    Adres serwisu: etyka.doktorzy.pl